زندگی‌نامه کوتاه و معرفی کتب خواجه حوراء مغربی(ره)
خواجه عبداللّٰه، معروف به خواجه خرد و متخلص به خواجه حوراء مغربی در سنۀ (1010 ق) دیده به جهان گشود. پدرش خواجه باقی باللّٰه، وقتی او فقط دو سال داشت در سن چهل سالگی (1012 ق) به رحمت ایزدی پیوست و کفالت او و برادرش را به یکی از شاگردان خود به نام خواجه حسام الدین سپرد.
او و برادرش پس از رسیدن به سن نوجوانی تحت تربیت خواجه حسام الدین گرایش‌های عرفانی پیدا کردند؛ پس قدم در راه سلوک نهاده و در آن پیشرفت نمودند. هر دوی آن‌ها دارای آثار گران‌بهایی در مسائل معرفتی دارند.
کتب خواجه حوراء
خواجه حوراءمغربی مؤلف چند اثر کوتاه به زبان عربی و فارسی است. از لحاظ تاریخی مهم‌ترین آن‌ها کتاب الفواتح است. او در ابتدای کتاب الفواتح می‌نویسد: «فهذه رسالة مسمّی بالفواتح لما فاتح معارفها من حدائق القدس علی مشام قلوب اصحاب الانس»؛ این رساله‌ای است به نام فواتح که معارف آن از حدایق قدس بر مشام دل‌های اصحاب انس فاتح گشت.
نیمۀ اول کتاب الفواتح، شرح مطالب مربوط به تعلیمات مکتب ابن عربی است؛ از قبیل ذات، صفات، حضرات خمس، اعیان ثابته و انتقادات شیخ علاء الدولۀ سمنانی از بعضی عقاید شیخ اکبر. وی در پایان این نیمه، در بخشی به ذکر پدر خود، مریدان مهم وی و سلسلۀ خود اختصاص می‌دهد. بقیۀ کتاب، شرح مسائل عملی طریقت است. بسیاری از جزئیات قسمت آخر الفواتح مأخوذ از تعلیمات پدرش (باقی باللّٰه) است.
او در قسمت دوم این کتاب، پس از ذکر مقام والای پدر خود، نام یکایک مریدان بزرگ پدر خود را می‌شمارد و مختصری در شرح حال آنان می‌نویسد. اولین کسی که نام وی را می‌برد شیخ حسام الدین است. به عقیدۀ خواجه خرد، حسام الدین وارث حقیقی پدرش باقی باللّٰه و قطب طریقت بود، اما مقام معنوی خود را از نظر اغیار پنهان می‌کرد.[1]
او، مؤلف چند رسالۀ کوتاه به فارسی است. از میان آن‌ها دو رساله به نام‌های پرتو عشق و نور وحدت در سال 1308 ه.ق در دهلی به چاپ رسید. پرتو عشق شرح اسرار عشق الهی است و نور وحدت بیان راه رسیدن به یگانگی. نثر هر دو رساله بسیار ساده، روان و شاعرانه است.
وی بندهای این دو رساله را با کلمات «ای سید» شروع می‌کند؛ که در پرتو عشق خطاب به حق است و در نور وحدت خطاب به خواننده. اگر حق را سید می‌گوید، به دلیل ربوبیت وی است و اگر انسان را سید می‌گوید به سبب خلافت الهی است که در فطرت وی نهفته است.
در نور وحدت دربارۀ سید بودن چنین می‌نویسد: «ای سید! اگر سعادت می‌خواهی واحد باش.»[2]
برگرفته از کتاب آفتاب حقیقت شرح رساله نورالوحده خواجه حوراء مغربی(رحمةالله)
تألیف حضرت آیت الله کمیلی خراسانی(دام‌ظله)
علاقه مندان جهت خریدو مطالعه کتاب می توانند از لینک زیر اقدام نمایند:
[1]. نشریۀ ایران‌نامه، زمستان 1371، شماره 41، ص 102 و 103، با عنوان خواجه خرد و رسالۀ نور وحدت وی.
[2]. رساله نور وحدت، بند شانزدهم، ص 61.
