اقتدار مرد
خداوند در قرآن میفرماید: {الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ}؛[1] مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، بهخاطر برتریهایی که خداوند (از نظر نظام اجتماع) برای بعضی نسبت به بعضی دیگر قرار داده است.
مرد باید سلطنت خود را از خانه و خانواده قطع نکند. خانوادههایی كه زن بهخاطر امتيازات خاصی؛ مثل مال زیاد يا مزايای دیگر بر خانواده حکمفرمایی کند و مرد بر زن حاکمیت نداشته و در خانه جنبه فرعی داشته باشد، استعدادهای مرد را از بین میبرد و خانواده و جامعه را دچار بحران و مشکلاتی میکند؛
چون غالباً عواطف و احساسات زن بر اساس فطرت، بر عقلش غلبه دارد و زودتر از مردها تحت تأثیر حرفهای مردم و جامعه قرار میگیرد و به تعبیر دیگر زودتر فریب میخورد و سریعتر از مردها رنجیده خاطر میشود؛ از این جهت ممکن است زود تصمیم بگیرد و مشکلاتی را ایجاد کند؛ اما اگر بر اساس فطرت، مرد سرپرست و قیّم باشد از او مراقبت میکند و نمیگذارد در اثر معاشرت با آدمهای گرگ صفت، گمراه شود و به بیراهه برود و خودش را در معرض نمایش دیگران بگذارد.
پس مرد باید طوری همسرش را مدیریت کند که بتواند در مکانهای لازم او را منع کند. مرد باید مراقب اهل و عیالش باشد که به فسق و فجور مبتلا نشود و از حدود مسائل شرعی، تعدی و تجاوز نکند؛ مثلاً اجازه ندهد به مجالسی برود که بدآموزی دارد.
باید از رفتن بهجاهایی که از نظر شرعی، اخلاق آنها را فاسد میکند جلوگیری کند؛ چون مسئولیت تربیت و فرهنگ خانواده با مرد است. امام صادق(علیه السلام) فرمود: «مِنْ سَعَادَةِ الرَّجُلِ أَنْ يَكُونَ الْقَيِّمَ عَلَى عِيَالِهِ»؛[2] سعادت مرد در این است که سرپرست و قیّم خانوادهاش باشد.
در روایت دیگری پیامبر(ص) فرمود: «أَيُّمَا رَجُلٍ تَتَزَيَّنُ امْرَأَتُهُ وَ تَخْرُجُ مِنْ بَابِ دَارِهَا فَهُوَ دَيُّوثٌ وَ لَا يَأْثَمُ مَنْ يُسَمِّيهِ دَيُّوثاً وَ الْمَرْأَةُ إِذَا خَرَجَتْ مِنْ بَابِ دَارِهَا مُتَزَيِّنَةً مُتَعَطِّرَةً وَ الزَّوْجُ بِذَلِكَ رَاضٍ يُبْنَى لِزَوْجِهَا بِكُلِّ قَدَمٍ بَيْتٌ فِي النَّارِ فَقَصِّرُوا أَجْنِحَةَ نِسَائِكُمْ وَ لَا تُطَوِّلُوهَا فَإِنَّ فِي تَقْصِيرِ أَجْنِحَتِهَا رِضًى وَ سُرُوراً وَ دُخُولَ الْجَنَّةِ بِغَيْرِ حِسَابٍ احْفَظُوا وَصِيَّتِي فِي أَمْرِ نِسَائِكُمْ حَتَّى تَنْجُوا مِنْ شِدَّةِ الْحِسَابِ وَ مَنْ لَمْ يَحْفَظْ وَصِيَّتِي فَمَا أَسْوَأَ حَالَهُ بَيْنَ يَدَيِ اللَّه»؛[3]
هر مردی که زنش زینت کند و از خانه خارج شود آن مرد دیوث است و هر کس به آن دیوث بگوید گناهکار نیست و زن اگر از خانه بیرون رود در حالی که زینت کرده و خودش را معطر کرده باشد و شوهرش بر این کار همسرش راضی باشد با هر قدمی که بر میدارد خانهای در جهنم برایش بنا میکند.
بالهای زنانتان را کوتاه و آن را طولانی نسازید؛ چون در کوتاه کردن آن، رضایت و شادی و در نهایت دخول در بهشت بدون حساب و کتاب است. وصیت مرا در خصوص زنانتان رعایت کنید تا از شدت روز قیامت و روز حساب در امان باشید و نجات پیدا کنید و هرکس به وصیت من عمل نکند چه حال بدی در مقابل خداوند خواهد داشت.
بر اساس این روایات سلوک با همسر بهگونهای باید باشد که از حدّ تعادل خارج نشود و زن از هوا و هوسش پیروی نکند. حتی زن اگر میخواهد به مجلسی برود که از نظر شرعی حرام نیست؛ مثلاً پارک بزرگی را که مخصوص خانمهاست درست کردهاند و زنان مختلف در آن پارک رفت و آمد دارند، حرفهایی میزنند و برنامههایی دارند. قهراً آن حرفها و کارها روی اخلاق خانوادگی تأثیر میگذارد، مرد نباید اجازه دهد که همسرش در چنین جاهای عمومی که وضعیت اخلاقی مناسبی ندارند شرکت کند.
اینطور محافل و مجالس حرمت شرعی ندارد؛ اما برای سالکان مناسب نیست، البته اگر ارگانهای مذهبی؛ مثل سپاه، بسیج، مرکز خدمات حوزه علمیه و … امکنه خاصی برای زنان داشته باشند که سالک مطمئن است یا احتمال میدهد که رفتن به آن مکانها مشکل تربیتی ندارد، رفتن بیمانع است و زن در این قضیه باید از شوهر خود اطاعت کند.
رسول خدا(ص) درباره اطاعت زن از شوهرش و اینکه بهترین زنان چه خصوصیتی دارند میفرماید:«أَلَا أُخْبِرُكُمْ بِخَيْرِ نِسَائِكُمْ قَالُوا بَلَى قَالَ إِنَّ خَيْرَ نِسَائِكُمُ الْوَلُودُ الْوَدُودُ السَّتِيرَةُ الْعَفِيفَةُ الْعَزِيزَةُ فِي أَهْلِهَا الذَّلِيلَةُ مَعَ بَعْلِهَا الْمُتَبَرِّجَةُ مَعَ زَوْجِهَا الْحَصَانُ عَنْ غَيْرِهِ الَّتِي تَسْمَعُ قَوْلَهُ وَ تُطِيعُ أَمْرَهُ وَ إِذَا خَلَا بِهَا بَذَلَتْ لَهُ مَا أَرَادَ مِنْهَا»؛[4]
آيا برايتان بگويم بهترين زنان شما كدامند؟ اصحاب عرض كردند: بفرمایيد! حضرت فرمود: از بهترين زنان شما آن زنى است كه پر فرزند و مهربان، پوشيده و پاكدامن بوده و ارزشش در خانوادۀ خود بيش از ارزش او در خانۀ شوهرش باشد و آرايش و زينتكنندۀ خويش براى شوهرش و از غير او محفوظ و پوشيده باشد، آن زنى كه گوش به سخن شوهر خود دهد و فرمانش را اطاعت كند و در خلوت، خواسته شوهرش را برآورده نمايد.
برگرفته از کتاب سبک زندگی سلوکی شرح «تذکرة المتقین آیت الله حاج شیخ محمد بهاری همدانی (ره)»
تألیف حضرت آیت الله کمیلی خراسانی (دام ظلّه)
علاقه مندان جهت خرید و مطالعه کتاب می توانند از لینک زیر اقدام نمایند:
[1] . نساء(4)، آیۀ 34.
[2] . شیخ کلینی، کافی، ج 4، ص 13.
[3] . علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 100، ص 249.
[4]. شیخ طبرسی، مكارم الأخلاق، ص 198.
